مقدمه: نظر به اهمیت نقش کاربران در موفقیت یا شکست یک سیستم اطلاعات بیمارستانی و همچنین سهم شرکت های نرم افزاری به عنوان عرضه کننده «خدمات سیستم های اطلاعاتی» نه فقط «فروشنده محصولات»، این مطالعه با هدف ارزیابی سیستم های اطلاعات بیمارستانی بر اساس نیازهای کاربران در ایران انجام شده است.روش بررسی: از طریق یک مطالعه توصیفی، 5 شرکت که بیشترین نقش را در عرضه نرم افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در مراکز آموزشی درمانی داشتند، انتخاب شدند. نرم افزارهای (Hospital Information System) HIS با استفاده از چک لیست و از طریق مشاهده در 8 بیمارستان بر اساس معیارهای تعیین شده، مورد ارزیابی قرار گرفتند. چک لیست اولیه بر اساس نوشته جات و کاتالوگ / بروشور شرکت های عرضه کننده نرم افزار HIS تهیه شد و طبق دیدگاه کاربران و متخصصین، مورد ویرایش قرار گرفت. جهت تامین پایایی چک لیست، مطالعه پایلوتی انجام شد تا نرم افزارهای HIS را مورد ارزیابی قرار دهد. جهت تعیین روایی چک لیست نیز از شیوه آزمون - بازآزمون استفاده شد. داده ها از طریق مشاهده مستقیم، مصاحبه با کاربر و مسوول واحد IT بیمارستان جمع آوری شد و به وسیله آمار توصیفی و نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نرم افزار شرکت طراحان بوعلی با 67 درصد، بیشترین نیاز کاربران را برآورده نموده است. هر چند همین شرکت انتظارات کاربران را به صورت متناسب تامین نمی کرد؛ مدارک پزشکی (74.5 درصد)، داروخانه (58.6 درصد)، آزمایشگاه (74.5 درصد)، پرستاری (23.3 درصد) و مالی (65.4 درصد). حداقل نیاز کاربران (29 درصد) توسط شرکت نرم افزار میکروافزار قشم برآورده شده است. اگر چه بیشترین نیاز کاربران در بخش های داروخانه (58.6 درصد)، آزمایشگاه (69 درصد) و پرستاری (60 درصد) توسط همین شرکت تامین شده است.نتیجه گیری: هیچ یک از نرم افزارهای مورد ارزیابی، نیاز کاربران را به طور کامل در کلیه بخش ها برآورده نمی کنند. شکست در برآوردن انتظارات کاربران در این سیستم ها را می توان به مشارکت ضعیف کاربران در طراحی این سیستم ها نسبت داد؛ شاید بتوان اذعان داشت که طراحی سیستم های اطلاعاتی در کشورمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. از این رو با توجه به اهمیت نقش کاربر در موفقیت سیستم اطلاعاتی، به کارگیری رویکرد های جامع جهت طراحی این سیستم ها بر اساس اهداف و فرایندهای سازمان و نیاز کاربر ضرورری به نظر می رسد.

مقدمه: دستی و کاغذی بودن فرایند تولید و نگهداری مدارک پزشکی در ایران موجب شده است که بیمارستان ها با مشکلاتی در زمینه ذخیره و بازیابی مدارک پزشکی خود روبه رو باشند. یکی از راه حل های این مشکلات، ذخیره سازی الکترونیکی مدارک پزشکی کاغذی است. هدف از این مطالعه، شناسایی وضعیت مدارک پزشکی کامپیوتری شده در نه بیمارستان منتخب در شهرهای اهواز، اصفهان و شیراز بود.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مشاهده ای- توصیفی بود. مکان پژوهش شامل نه بیمارستان منتخب از شهرهای اهواز، اصفهان و شیراز بود که از شیوه ذخیره سازی الکترونیکی برای نگهداری مدارک پزشکی خود استفاده می کردند. ابزار جمع آوری داده ها شامل چک لیست و پرسش نامه بود، که روایی و پایایی آن ها تایید شده بود. داده ها با استفاده از مشاهده مستقیم و مصاحبه گردآوری و با استفاده از روش های آمار توصیفی تحلیل گردیدند.یافته ها: استفاده از مدارک پزشکی کامپیوتری شده مزایایی نظیر تسریع در ذخیره و بازیابی مدارک پزشکی، کاهش هزینه های نگهداری مدارک پزشکی و بهبود امنیت اطلاعات بیماران را در بیمارستان های مورد پژوهش در پی داشت. فقدان زیرساخت های مناسب، استفاده از تجهیزات سخت افزاری نامناسب، وجود سیستم های نرم افزاری مختلف در بیمارستان و عدم یکپارچگی داده ها از مهم ترین چالش های استفاده از مدارک پزشکی کامپیوتری شده در بیمارستان های مورد پژوهش بودند.نتیجه گیری: در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از شیوه مدارک پزشکی کامپیوتری شده در بیمارستان می تواند باعث تسهیل در بازیابی و دسترسی به مدارک پزشکی گردد و به حل مشکل کمبود فضا در بخش مدارک پزشکی کمک کند.

مقدمه: بهره گیری از مزایای منحصر به فرد مدارک پزشکی کامپیوتری، به شرط آن که مدیران و کادر مدارک پزشکی، آن را مطابق نیازهای خود طراحی کنند، می تواند بسیاری از مشکلات موجود در نظام بهداشتی درمانی کشور را مرتفع سازد. این تحقیق با هدف تعیین میزان قابلیت های سیستم های اطلاعات بیمارستانی در بخش مدارک پزشکی انجام گرفت.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی از نوع توصیفی و شامل 9 سیستم اطلاعات بیمارستانی در سال 1386 در شهر تهران بود. پژوهشگر بر اساس چک لیست (شامل الزامات عمومی سیستم اطلاعات بیمارستانی، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی، مدیریت مدارک پزشکی، پذیرش، ترخیص، آمار، کدگذاری، بایگانی و تکمیل پرونده) و با مشاهده مستقیم و پرسش با کمک برنامه SPSS، ویژگی های سیستم های موجود را استخراج نمود و در پایان موارد انطباق سیستم با چک لیست، محاسبه و درصد آن مشخص شد. اعتبار محتوای چک لیست بر اساس نظر 10 نفر از افراد خبره در زمینه مربوط تایید و جهت تعیین ثبات چک لیست از روش آزمون مجدد استفاده شد.یافته ها: میانگین کلی میزان انطباق با فهرست الزامات سیستم های اطلاعات بیمارستانی در بخش مدارک پزشکی به این شرح بود: الزامات عمومی سیستم اطلاعات بیمارستانی 4/65 درصد، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی 3/50 درصد، مدیریت مدارک پزشکی 7/85 درصد، پذیرش 6/59 درصد، ترخیص 8/75 درصد، آمار 1/64 درصد، کدگذاری 2/32 درصد و بایگانی و تکمیل پرونده 7/28 درصد.نتیجه گیری: نتایج ضعیف در کدگذاری و بایگانی و تکمیل پرونده،گویای کارا نبودن نرم افزارها در این قسمت ها می باشد. لذا لازم است شرکت های ارایه دهنده با حمایت مدیران به بهبود عملکرد سیستم ها در این بخش توجه ویژه نمایند.

مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فن آوری های نوین برای بهره برداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پرونده الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فن آوری های اطلاعات برای جمع آوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بی سابقه، نگرانی های قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا پرونده کامپیوتری از محل های متعددی قابل دسترس است و نقص امنیتی آن می تواند منجر به افشای صدها یا هزاران پرونده شود. حال با توجه به حرکت کشور به سمت ایجاد پرونده الکترونیک سلامت، سوال اساسی این است که آیا الزامات امنیتی آن توسط متولیان امر مورد توجه قرار گرفته است؟روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی – تطبیقی در سال 86 در خصوص الزامات امنیتی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیست و منابع اطلاعاتی شامل: مقالات، کتب و مجلات به روش مطالعه متون از کتابخانه ها و سایت های معتبر انگلیسی زبان مربوط به سال های 1995 تا 2006 بوده است. سپس داده های گردآوری شده جدول بندی، مورد مقایسه قرار گرفتند و توصیف شدند.یافته ها: کشورهای مورد مطالعه الزاماتی را در خصوص امنیتی پرونده الکترونیک سلامت، شامل تشکیلات امنیتی اطلاعات، امنیتی طبقه بندی و کنترل امکانات، ایمنی منابع انسانی، ایمنی مدیریت ارتباطات و عملیات و ایمنی کنترل دسترسی به اطلاعات پیش بینی کرده و به کار می برند اما کشور ما فاقد الزاماتی در خصوص امنیتی پرونده الکترونیک سلامت است. نتیجه گیری: ایمنی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت یکی از ضروریات ایجاد پرونده الکترونیک سلامت است و کشور ما فاقد الزاماتی در این زمینه می باشد. با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص ایجاد پرونده الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، تهیه و تدوین این الزامات توسط متولیان امر با استفاده از تجربیات سایر کشورها توصیه می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: بهره گیری از مزایای منحصر به مدارک پزشکی کامپیوتری، اگر مطابق نیازهای مدیران و کادر مدارک پزشکی باشد، بسیاری از مشکلات نظام بهداشتی درمانی کشور را برطرف می کند. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی از نوع توصیفی ست، که با هدف تعیین میزان انطباق نظام های اطلاعات بیمارستانی با نیازهای کاربران بخش مدارک پزشکی انجام گرفته است. ابتدا طی مصاحبه پژوهشگر با کاربران بخش مدارک پزشکی، نیازهای آنها در قسمت های (الزامات عمومیHIS ، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی، مدیریت مدارک پزشکی، پذیرش، ترخیص، آمار، کدگذاری، بایگانی و تکمیل پرونده) تعیین گردید؛ سپس با مشاهده مستقیم و پرسش، ویژگیهای نظام های موجود استخراج شد و درصد انطباق نظام با نیازهای کاربران محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کلی انطباق نظام ها با نیاز کاربران ، 54 درصد می باشد. نظام های مختلف در کدگذاری و بایگانی و تکمیل پرونده کمتر از نیمی از نیازهای کاربران را پاسخ داده اند و مدیریت مدارک پزشکی و ترخیص بیشترین بهره را از این نظام ها داشته اند. همچنین نشان داده شد که اولویت نیازهای کاربران تا حدود زیادی از سوی شرکت ها در نظر گرفته شده و بیشتر به اولویت های مهم تر نیازهای آنها توجه شده است. نتیجه گیری: توجه به عوامل انسانی، تاثیر زیادی در موفقیت نظام های اطلاعاتی دارد، به طوری که در نظامی که بیشترین انطباق را با نیازهای کاربران دارد، مشارکت مستمر کاربران در توسعه نظام گزارش شده است. درمجموع لازم است، شرکت های ارایه دهنده با حمایت مدیران به بهبود عملکرد نظام ها در این بخش توجه ویژه نمایند.